Elektrik üretimi, iletimi, dağıtımı, toptan veya perakende satışı, ithalat ve ihracatı, piyasa işletimi ile bu faaliyetlerle ilişkili tüm gerçek ve tüzel kişilerin hak ve yükümlülüklerini düzenleyen kanuna göre, kamu ve özel sektör üretim şirketleri ile organize sanayi bölgesi tüzel kişiliği elektrik üretimi yapabilecek.
iMKB ile TEiAŞ tarafından işletilen piyasalar dışındaki organize toptan elektrik piyasalarının işletim faaliyetini yürütmek üzere EPiAŞ unvanlı yeni şirket kurulacak.
Faaliyet lisansı en çok 49 yıl için verilecek. Üretim, iletim ve dağıtım lisansları için geçerli olan asgari süre 10 yıl olacak.
Dağıtım şirketi, dağıtım bölgesindeki genel aydınlatma ve bunlara ait gerekli ölçüm sistemlerinin tesis edilmesi ve işletilmesinden de sorumlu olacak.
istisnalar hariç piyasa faaliyetleri ile iştigal edecek tüzel kişiler, faaliyetlerine başlamadan önce her faaliyet için ve söz konusu faaliyetlerin birden fazla tesiste yürütülecek olması halinde, her tesis için ayrı lisans alacak.
Lisanslar, en çok 49 yıl için verilecek. Üretim, iletim ve dağıtım lisansları için geçerli olan asgari süre 10 yıl olacak.
EPDK Tedbir Alacak
Lisansı iptal edilen tüzel kişi, bu tüzel kişilikte yüzde 10 veya daha fazla paya sahip ortaklar ile lisans iptal tarihinden önceki bir yıl içerisinde görevden ayrılmış olanlar dahil, yönetim kurulu başkan ve üyeleri, lisans iptalini takip eden üç yıl süreyle lisans alamayacak, lisans başvurusunda bulunamayacak.
EPDK, tüketicilerin korunması ve piyasa faaliyetlerinin aksamaması için lisansların sona erdirilmesi veya iptali durumlarında gerekli tedbirleri alacak.
Üretim Faaliyeti
Üretim faaliyeti, lisansları kapsamında kamu ve özel sektör üretim şirketleri ile organize sanayi bölgesi tüzel kişiliği tarafından yürütülebilecek.
Üretim şirketi, lisansı kapsamında; tedarik şirketlerine, serbest tüketicilere ve özel direkt hat tesis ettiği kişilere elektrik enerjisi veya kapasitesi satışı, organize toptan elektrik piyasalarında elektrik enerjisi veya kapasite ticareti, tedarik etmekle yükümlendiği elektrik enerjisi veya kapasiteyi teminen, bir takvim yılı için lisansına derç edilen yıllık elektrik enerjisi üretim miktarının, EPDK tarafından belirlenen oranını aşmamak kaydıyla organize toptan elektrik piyasalarından elektrik enerjisi veya kapasitesi alımı yapabilecek.
TEiAŞ’ın Görevleri
Elektrik enerjisi iletim faaliyeti, TEiAŞ tarafından yürütülecek.
TEiAŞ’ın mülkiyet ve işletme sınırı, iletim sistemine yapılan bağlantı noktasında başlayacak. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın uygun görüşü alınarak uluslararası enterkonneksiyon hatlarının ulusal sınırlar dışında kalan kısmının tesisi ve işletilmesini yapabilecek.
TEiAŞ, bu amaçla uluslararası şirket kurabilecek, kurulmuş uluslararası şirketlere ortak olabilecek ve bölgesel piyasaların işletilmesine ilişkin organizasyonlara katılabilecek. Yeni iletim tesisi ve hattı için TEiAŞ’ın yeterli finansmanı olmaması durumunda, söz konusu yatırımlar, bu tesise bağlantı talebinde bulunan tüzel kişi veya kişilerce yapılabilecek ya da finanse edilebilecek.
Dağıtım faaliyeti, dağıtım şirketi tarafından lisansında belirlenen bölgede yürütülecek. Dağıtım şirketi, sayaçların okunması, bakımı ve işletilmesi hizmetlerinin yerine getirilmesinden sorumlu olacak.
Piyasa faaliyeti gösteren tüzel kişiler, bir dağıtım şirketine ve dağıtım şirketi piyasa faaliyeti gösteren tüzel kişilere doğrudan ortak olamayacak. Dağıtım şirketi, dağıtım faaliyeti dışında bir faaliyet alamayacak.
Dağıtım şirketi, dağıtım bölgesindeki genel aydınlatma ve bunlara ait gerekli ölçüm sistemlerinin tesis edilmesi ve işletilmesinden de sorumlu olacak.
EPiDAŞ Kuruluyor
Enerji Piyasaları işletme Anonim Şirketi (EPiAŞ) ticaret unvanı altında bir anonim şirket kurulacak. EPiAŞ, Türk Ticaret Kanunu hükümlerine aykırı olmayacak şekilde Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde faaliyete geçecek.
EPiAŞ’taki kamu kuruluşlarının ve kamu sermayeli şirketlerin doğrudan ve dolaylı toplam sermaye payı, iMKB hariç, yüzde 15′i aşamayacak. Bakanlar Kurulu bu oranı değiştirmeye yetkili olacak. EPiAŞ’a hissedar olan kamu kuruluşları, kamu sermayeli şirketler ve iMKB, EPiAŞ’ın yönetiminde temsil edilecek.
EPiAŞ, iMKB ile TEiAŞ tarafından işletilen piyasalar dışındaki organize toptan elektrik piyasalarının işletim faaliyetini yürütecek.
EPiAŞ, organize toptan elektrik piyasalarında yeni piyasalar kurulmasına yönelik çalışmaları yapacak ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na sunacak.
EPiAŞ piyasa işletim lisansı alancaya kadar, ilgili piyasa işletim faaliyetini TEiAŞ yürütecek. Elektrik enerjisi ve kapasitenin uluslararası enterkonneksiyon şartı oluşmuş ülkelere ihracatı ve bu ülkelerden ithalatı, tedarik lisansı sahibi şirketler ve üretim şirketleri tarafından, EPDK onayı ile yapılacak.
Organize sanayi bölgeleri tüzel kişiliklerinden, EPDK’nın yönetmelikle belirleyeceği şartları sağlayanlar, Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre şirket kurma şartı aranmaksızın, onaylı sınırları içerisinde, üretim ya da dağıtım lisansı alarak üretim, dağıtım faaliyetlerinde bulunabilecek.
Ayrı Tarife Yapılabilecek
iletim sisteminde de özel direkt hat tesis edilebilecek. iletişim şebekesi dışında, ulusal iletim sistemi için geçerli standartlara uygun olan ve üretim faaliyeti gösteren tüzel kişinin lisansı kapsamındaki üretim tesisi ile müşterileri veya iştirakleri arasında özel direkt hat tesisi, TEiAŞ ile üretim faaliyeti gösteren tüzel kişi arasında yapılacak sistem kontrol anlaşması ile mümkün olacak.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nca, sosyal ve ekonomik durumlar gözetilerek belirlenecek miktarın altında elektrik enerjisi tüketen tüketiciler için ayrı tarife yapılabilecek.
EÜAŞ DSi Bünyesindeki Üretim Tesislerini Devralacak
EÜAŞ, DSi bünyesindeki üretim tesislerini devralacak. TEÜAŞ’tan devralınan ve özel hukuk hükümlerine tabi tüzel kişilere devri yapılmamış üretim tesislerini kendisi veya bağlı ortaklıklarıyla diğer kamu üretim şirketleri vasıtasıyla işletecek ya da gerektiğinde sistemden çıkaracak.
Bakanlığın uygun görüşü ile EÜAŞ, yeni yapılacak üretim tesisleri için özel hukuk hükümlerine tabi tüzel kişilerle ortaklıklar kurabilecek.
TETAŞ, mevcut sözleşmeler kapsamında imzalanmış enerji alış ve satış anlaşmalarını yürütecek, mevcut imtiyaz ve uygulama sözleşmeleri kapsamında enerji alış ve satış anlaşmaları ile hükümetler arası anlaşmalar kapsamında elektrik enerjisi ithalat veya ihracat anlaşmaları imzalayabilecek.
TETAŞ, enerji alış ve satış anlaşmalarını yürütecek, enerji alış ve satış ile ithalat veya ihracat anlaşmaları imzalayabilecek.
Düzenlemeden önce santral inşaatına başlayan, ancak lisansı herhangi bir sebeple iptal edilmiş veya durdurulmuş olan lisans sahiplerine; belli şartlarda lisans verilebilecek.
ilk Defa işletmeye Gireceklere Teşvik
Kanun, kısa dönemde gerekli arz kapasitesinin yeterli yedekle oluşturulması amacıyla 31 Aralık 2015 tarihine kadar ilk defa işletmeye girecek üretim lisansı sahibi tüzel kişilere teşvik sağlanmasını da öngörüyor.
Buna göre, üretim tesislerinin, işletmeye giriş tarihlerinden itibaren beş yıl süreyle iletim sistemi sistem kullanım bedellerinden yüzde 50 indirim yapılacak. Yenilenebilir enerjiye verilen teşviklerin aynısı yerli kömür kullanan elektrik üretim tesislerine de verilecek.
Teşvikler 2020 yılına kadar işletmeye girecek tesisler için geçerli olacak; Bakanlar Kurulu bu süreyi 5 yıl daha uzatabilecek.
Talep ve işlemlerde kanuna karşı hile veya gerçek dışı beyanda bulunulduğunun tespiti halinde lisans iptal edilecek.
EPDK’ya yanlış eksik ve yanıltıcı bilgi veren, lisans hükümlerine, Kurul kararlarına ve talimatlara aykırı hareket eden, lisans başvurusunda gerçeğe aykırı belge sunan, iştirak ilişkisi yasağına aykırı hareket edenlere, ihtar süresinde bunları düzeltmemeleri halinde 500 ile 900 bin lira arasında para cezası verilecek. Lisans kapsamı dışında faaliyet gösterildiğinin saptanması halinde kapsam dışı faaliyetin veya aleyhte faaliyetin durdurulması ihtar edilecek. Yapılan yazılı ihtara rağmen aykırı durumlarını devam ettirenlere 1 milyon lira para cezası uygulanacak.
31 Aralık 2015 tarihine kadar, genel aydınlatma kapsamında aydınlatılan yerlerde (cadde ve sokak) gerçekleşen aydınlatma giderleri, bakanlık bütçesine konulacak ödenek, ilgili belediyeler ve il özel idarelerinin genel bütçe vergi gelirleri payından karşılanacak. Bakanlar Kurulu bu süreyi 2 yıla kadar uzatmaya yetkili olacak.
Otoprodüktör lisansı sahibi tüzel kişilere, mevcut lisanslarındaki hakları korunarak, düzenlemenin yayımından itibaren 6 ay içinde resen ve lisans alma bedeli alınmaksızın üretim lisansı verilecek.
Lisans sahipleri, bir takvim yılı içinde elektrik enerjisi üretim miktarının en fazla yüzde 20′sini piyasada satabilecek. Bakanlık arz güvenliği bakımından bu miktarı artırabilecek.
Kamu üretim şirketleri, özelleştirilseler de 2018 sonuna kadar çevre mevzuatına uyumlu hale gelecek. Bu sürenin 3 yıla kadar uzatılmasında Bakanlar Kurulu yetkili olacak.

Elektrik Piyasası Kanunu Tasarısı Son Hali