Enerjimagazin-Enerji alanında düzenlemeler içeren Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda DeÄŸiÅŸiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu'nda kabul edildi.
Buna göre, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, elektrik dağıtım ÅŸirketlerinin denetimini, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) da dahil olmak üzere bu konuda ihtisas sahibi olan kamu kurum ve kuruluÅŸlarıyla birlikte yapabileceÄŸi gibi bu kurum ve kuruluÅŸlara kısmen veya tamamen yetki devretmek suretiyle yaptırabilecek.
Bakanlığın ihtisas sahibi kamu kurum ve kuruluÅŸlarından bu konuya iliÅŸkin olarak yapacağı talepler süresinde karşılanacak.
Yetki devri yapılması halinde kendisine yetki devredilen veya birlikte yapılacak kurum veya kuruluÅŸun denetim iÅŸlemleri için yapacağı her türlü masraf Bakanlık bütçesine konulan ödenekten karşılanacak.
Bakanlık tarafından düzenlenen veya karara baÄŸlanan denetim raporları Enerji Piyasası Düzenleme Kurumuna bildirilecek. Denetim raporu sonucuna göre gerekli yaptırım ve iÅŸlemler Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından karara baÄŸlanacak.
BaÄŸlantı tarifeleri, ÅŸebeke yatırım maliyetlerini kapsamayacak. BaÄŸlantı yapılan tüketim tesisinin iç tesisatının ve üretim tesisinin ÅŸalt sahasının dağıtım ÅŸebekesine baÄŸlanması için inÅŸa edilen baÄŸlantı hattı kapsamında katlanılan masraflar ile sınırlı olacak. BaÄŸlantı hattının tüketici veya üretici tarafından tesis edilmesi halinde, baÄŸlantı hattı iÅŸletme ve bakım sorumluluÄŸu karşılığı dağıtım ÅŸirketine devredilecek, bu tüketicilerden ve üreticilerden baÄŸlantı bedeli alınmayacak.
Elektrik piyasasında üretim faaliyetlerine iliÅŸkin taşınmaz temini iÅŸlemleri ile ilgili olarak, üretim faaliyetinde bulunan önlisans veya lisans sahibi özel hukuk tüzel kiÅŸilerinin önlisans veya lisansa konu faaliyetlerine iliÅŸkin taşınmaz temini taleplerine yönelik iÅŸlemler, EPDK tarafından yürütülecek.
Elektrik piyasasında üretim faaliyetlerine iliÅŸkin taşınmaz temini iÅŸlemlerinin tümü EPDK, dağıtım faaliyetlerine iliÅŸkin taşınmaz temini iÅŸlemlerinin tümü ise TEDAÅž tarafından yapılacak.
Taşınmaz temini talepleri, EPDK tarafından deÄŸerlendirilecek ve uygun görülmesi halinde Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunca karar alınacak. Bu kapsamda alınan kararlar, kamu yararı kararı yerine de geçecek ve herhangi bir makamın onayına tabi olmayacak.
KamulaÅŸtırma veya devir yoluyla elde edilen taşınmazların mülkiyeti veya üzerindeki sınırlı ayni haklar, üretim tesislerinin mülkiyetine sahip olan ilgili kamu kurum veya kuruluÅŸ, bunların bulunmaması halinde ise Hazine adına tescil edilecek.
Hazine adına tescil edilen veya niteliÄŸi gereÄŸi tapuda terkin edilen taşınmazlar üzerinde Hazine taşınmazlarının idaresiyle sorumlu ve görevli olan kamu kurumu tarafından, lisansın geçerlilik süresi ile sınırlı olmak üzere, lisans sahibi özel hukuk tüzel kiÅŸileri lehine bedelsiz irtifak hakkı tesis edilecek veya kullanma izni verilecek. Bu iÅŸlemlere konu edilemeyecek olanlar için ise bedel alınmaksızın kiralama yapılacak.
KamulaÅŸtırma, devir, irtifak hakkı tesisi, kullanma izni, kiralama gibi iÅŸlemlere iliÅŸkin bedeller ve projeden kaynaklı tazminatlar ile bu iÅŸlemlere iliÅŸkin diÄŸer giderler, önlisans veya lisans sahibi özel hukuk tüzel kiÅŸileri tarafından ödenecek.
Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlar veya devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler üzerinde tesis edilen irtifak hakkı, kira ve kullanma izni sözleÅŸmelerinde, sözleÅŸmenin geçerliliÄŸinin önlisans veya lisansın geçerlilik süresi ile sınırlı olacağı hükmü yer alacak.
Elektrik dağıtım faaliyetinde bulunan lisans sahibi özel hukuk tüzel kiÅŸilerinin lisansa konu faaliyetlerine iliÅŸkin taşınmaz temini taleplerine yönelik iÅŸlemler TEDAÅž tarafından yürütülecek. TEDAÅž tarafından alınan kararlar, kamu yararı kararı yerine de geçecek ve herhangi bir makamın onayına tabi olmayacak.
Temin edilen taşınmazların mülkiyeti veya üzerindeki sınırlı ayni haklar TEDAÅž adına tescil edilecek. Bu taşınmaz ve hakların kullanımı, lisans süresi ve dağıtım faaliyeti ile sınırlı olmak üzere, ilgili lisans sahibi özel hukuk tüzel kiÅŸisine ait olacak.
Özel hukuk tüzel kiÅŸileri tarafından faaliyette bulunma hakkı edinilen dağıtım bölgelerinde özelleÅŸtirme tarihi itibarıyla mevcut olan dağıtım tesislerinin bulunduÄŸu ve bu tarih itibarıyla kamulaÅŸtırma kararları alınmamış veya kamulaÅŸtırma kararı alınmakla birlikte kamulaÅŸtırma iÅŸlemleri tamamlanmamış taşınmazların kamulaÅŸtırması TEDAÅž tarafından yapılacak, tapuda TEDAÅž adına tescil edilecek, kamulaÅŸtırma bedelleri ile bu iÅŸlemlere iliÅŸkin diÄŸer giderler TEDAÅž tarafından ödenecek.
Özel hukuk tüzel kiÅŸileri tarafından faaliyette bulunma hakkı edinilen dağıtım bölgelerinde özelleÅŸtirme tarihi sonrasında yapılan yeni dağıtım tesisleriyle ilgili taşınmaz temini iÅŸlemlerinin gerektirdiÄŸi bedeller ile bu iÅŸlemlere iliÅŸkin diÄŸer giderler, ilgili lisans sahibi tüzel kiÅŸi tarafından ödenecek ve tarifeler yoluyla geri alınacak.
Süresinin bitmesi nedeniyle dağıtım lisansının sona ermesi halinde, tarifeler yoluyla geri alınamayan taşınmaz teminine iliÅŸkin bedeller, TEDAÅž tarafından ilgili özel hukuk tüzel kiÅŸisine iade edilecek.
KamulaÅŸtırılan taşınmazın sahibi veya mirasçıları tarafından geri alınması durumunda, taşınmaz sahibi veya mirasçıları tarafından geri ödenecek bedel, kamulaÅŸtırma bedelini ödemiÅŸ olan tüzel kiÅŸiye ödenecek.
Kamu tüzel kiÅŸiliÄŸine haiz olan ve elektrik piyasasında üretim, iletim veya dağıtım faaliyetinde bulunan önlisans veya lisans sahibi kamu tüzel kiÅŸilerinin önlisansa veya lisansa konu faaliyetleri ile ilgili taşınmaz temini iÅŸlemleri, bu tüzel kiÅŸiler tarafından yürütülecek ve elde edilen taşınmazların mülkiyeti veya üzerindeki sınırlı ayni haklar bu kamu tüzel kiÅŸileri adına tescil edilecek. Hazinenin özel mülkiyetindeki veya devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler için önlisans veya lisans sahibi kamu tüzel kiÅŸileri lehine, lisans süresince bedelsiz irtifak hakkı tesis edilecek, kiralama yapılacak veya kullanma izni verilecek.
TEİAÅž'ın görev ve yetkileri arasında yer alan "İletim sisteminde ikame ve kapasite artırımı yapmak" uygulamasından kaynaklanan uyuÅŸmazlıklar idari yargıda görülecek.
Düzenlemeye tabi tarifeler üzerinden elektrik enerjisi satın alan tüketicileri, dağıtım bölgeleri arası maliyet farklılıkları nedeniyle var olan fiyat farklılıklarından kısmen veya tamamen koruyacak ÅŸekilde tesis edilmiÅŸ ve uygulamaya iliÅŸkin hususları Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunca hazırlanan tebliÄŸ ile düzenlenmiÅŸ fiyat eÅŸitleme mekanizması içerisinde tüm kamu ve özel dağıtım ÅŸirketleri ile görevli tedarik ÅŸirketleri yer alacak.
Fiyat eÅŸitleme mekanizması 31 Aralık 2025'e kadar uygulanacak. Fiyat eÅŸitleme mekanizmasının uygulandığı süre boyunca ulusal tarife uygulamasının gerekleri esas alınacak ve ulusal tarifede çapraz sübvansiyona yer verilecek.
Bu sürenin beÅŸ yıla kadar uzatılmasına CumhurbaÅŸkanı yetkili olacak. Fiyat eÅŸitleme mekanizmasının uygulandığı dönemde tüm hesaplar ilgili mevzuata göre ayrıştırılarak tutulacak.
Düzenleme ile uygulamada karışıklığa neden olmaması için Elektrik Piyasası Kanunu'nda yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretim tesisleri ile ilgili hükmün, fıkra metninden çıkartılması ve madenlerin girdi olarak kullanıldığı elektrik üretim tesisleri için de Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi amaçlı Kullanımına İliÅŸkin Kanun'da yapılan deÄŸiÅŸiklikle aynı doÄŸrultuda izin, kira, irtifak hakkı ve kullanma izni bedellerine uygulanacak indirimlerin lisans tarihinden itibaren uygulanması amaçlanıyor.
Kanun teklifi ile genel aydınlatma giderlerinin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının bütçesine konan ödenekten karşılanması 31 Aralık 2025'e kadar uzatılacak.
Elektrik dağıtım tesisleri için gerekli olan taşınmazların teminine yönelik olarak Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından alınmış kararlara iliÅŸkin iÅŸlemler TEDAÅž tarafından sonuçlanacak.
Elektrik üretim tesisleri için gerekli olan taşınmazların teminine yönelik olarak Çevre ve Åžehircilik Bakanlığı tarafından kamulaÅŸtırma kararı alınmamış veya devir iÅŸlemleri baÅŸlatılmamış taşınmazlarla ilgili süreçler Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından sonuçlandırılacak.
Madde yürürlüÄŸe girdiÄŸi tarihten önce mevcut olan üretim veya otoprodüktör lisanslarını, önlisanslarını ya da lisans baÅŸvurularını sonlandırmak ya da kurulu güç düÅŸümü suretiyle tadil etmek isteyen tüzel kiÅŸilerin bu maddenin yürürlüÄŸe girdiÄŸi tarihi takip eden iki ay içerisinde EPDK'ye baÅŸvurmaları halinde lisansları, önlisansları veya lisans baÅŸvuruları sonlandırılarak ya da tadil edilerek teminatları ilgisine göre kısmen veya tamamen iade edilecek.
Düzenlemeyle, Türkiye Elektrik İletim Anonim Åžirketinin (TEİAÅž) görev ve yükümlülüklerine, "İletim sisteminin normal iÅŸletme koÅŸulları içerisinde iÅŸletilmesi ile iÅŸletme güvenliÄŸi ve bütünlüÄŸü üzerinde risk oluÅŸturan durumlara iliÅŸkin olarak baÄŸlantı ve sistem kullanım anlaÅŸmalarında düzenlenen sistem kullanım ihlallerinin takibini yapmak, ihlal durumu tespit edilen tüzel kiÅŸilere sistem kullanım anlaÅŸmasında düzenlenen cezai ÅŸartları ve diÄŸer yaptırımları uygulamak" da ekleniyor.
Yapılan yatırımın tutarı, ilgili tüzel kiÅŸi veya kiÅŸiler ile TEİAÅž arasında yapılacak bir tesis sözleÅŸmesi ile baÄŸlantı ve sistem kullanım anlaÅŸmaları çerçevesinde iletim sistem kullanım bedelinden mahsup edilmek suretiyle geri ödenecek. Geri ödeme süresi üretim ve tüketim tesisleri için daha önce en fazla 10 yıl olarak belirlenmiÅŸken, teklifle bu süre 5 yıla indiriliyor.
Teklifle, TEİAÅž ile imzalanmış ve yürürlükte olan 136 baÄŸlantı anlaÅŸmasına iliÅŸkin de düzenlemeye gidiliyor.
Buna göre, baÄŸlantı görüÅŸü oluÅŸturularak tesis edilmiÅŸ veya edilecek enerji nakil hatları ile ilgili olarak, önlisans veya lisans sahibi tüzel kiÅŸiler tarafından EPDK'ye baÅŸvuruda bulunularak, dağıtım sisteminden baÄŸlantı talep edilmesi halinde, baÄŸlantı talebi meri mevzuat kapsamında deÄŸerlendirilecek. Bu kapsamda TEİAÅž ile yapılan baÄŸlantı anlaÅŸması sonlandırılmak suretiyle dağıtım ÅŸirketiyle baÄŸlantı anlaÅŸması düzenlenecek. TEİAÅž ile yapılan baÄŸlantı anlaÅŸması uyarınca tesis edilmiÅŸ olan enerji nakil hatları ile diÄŸer ÅŸebeke unsurları, iÅŸletme ve bakım hizmetleri karşılığında, ilgisine göre ilgili dağıtım ÅŸirketi veya TEİAÅž tarafından iz bedelle devralınacak.
Düzenlemeyle, lisanssız elektrik üretimi ile tüketicilerin kendi ihtiyacını üretmesi amaçlanıyor. ElektriÄŸe ihtiyacı yüksek olan aboneler, baÄŸlantı anlaÅŸmasındaki sözleÅŸme gücüyle sınırlı olmak kaydı ile mevzuatta yer alan üretim tesisi üst sınırından istisna olarak üretim tesisi kurabilecek ve bu tip tesislerde anlık olarak ihtiyaç fazlası oluÅŸması halinde bunu sisteme verebilmesi saÄŸlanacak.
Teklifle, maden arama ve iÅŸletme ruhsatlarının verilmesi, birleÅŸtirilmesi, sürelerinin uzatılması, devir ve intikalleri ile çevreyle uyum bedeli iadelerine iliÅŸkin müracaatlar dışında, vadesi geçmiÅŸ borç durumunu gösterir belge aranılması zorunluluÄŸu kaldırılacak.
Maden Kanunu'na göre ruhsat bedelinin tamamının ocak ayının sonuna kadar yatırılmaması halinde, her ay için ayrı ayrı yüzde 4 gecikme zammı uygulanacak ve bu rakamın haziran sonuna kadar ruhsat bedeli olarak yatırılması zorunlu olacak. Aksi halde ruhsat iptal edilecek.
Ruhsatların süre uzatım taleplerinde ruhsat süresinin bitiÅŸ tarihinden en geç 12 ay öncesinde talepte bulunma ÅŸartı getiriliyor. Bu yükümlülüÄŸe uymayan ruhsat sahiplerine 100 bin lira idari para cezası uygulanacak ve ruhsat süresinin bitiÅŸ tarihinden en geç 6 ay öncesine kadar da belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen ruhsat sahiplerinin talepleri reddedilerek ruhsatları süre sonunda iptal edilecek ve ilgili saha ihale yolu ile ruhsatlandırılacak.
Rödövans sözleÅŸmesiyle çalışılan ruhsat sahalarında, devralanın kurulu iÅŸletme kapasitesi veya ÅŸerh edilen sözleÅŸmedeki kapasiteyi aÅŸmayacağı yönünde vereceÄŸi taahhüde istinaden, ilgili alan için tanınan tüm muafiyetler ve madencilik faaliyetleri kapsamında alınan bütün izinler devredilen ruhsatlarda da aynen korunacak.
Maden Kanunu kapsamında iÅŸletme izni veya Maden ve Petrol İşleri Genel MüdürlüÄŸü izin verilmiÅŸ rödovans sözleÅŸmesi olmaksızın iÅŸletme izni alanı dışındaki mücavir sahalara yirmi metreye kadar taÅŸmalar hariç olmak üzere, maden ocağı açılması, maden üretilmesi veya faaliyetleri durdurulmuÅŸ maden sahalarında üretim faaliyetlerinin durdurulmasına sebep olan durumların düzeltilmesi veya iÅŸletme güvenliÄŸine yönelik faaliyetlerin dışında üretim faaliyetinde bulunulması fiillerini iÅŸleyenlere üç yıldan beÅŸ yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası verilecek.
AK Parti milletvekillerinin önergesiyle kanun teklifine ihdas edilen maddeye göre, ruhsat ve ham madde üretim izni sahası içinde; jeolojik, hidrojeolojik, topoÄŸrafik yapının uygun olmaması veya özel mülkiyet izinlerinin alınamaması ve benzeri nedenlerden dolayı ruhsat sahasının dışında madencilik faaliyetleri ile ilgili geçici tesislerin kurulması talep edilebilecek. Geçici tesislerin kurulacağı beyan edilen alternatif alanda yürürlükte bulunan maden ruhsatının faaliyetlerine engel olunmaması esas olacak.
Talebin uygun bulunması halinde geçici tesis kurma izni verilecek. Ruhsat veya ham madde üretim izni sahası dışında geçici tesis kurulması uygun bulunan alanın izne tabi alan olması halinde, ilgili olduÄŸu kanun hükümlerine göre gerekli izinlerin alınması zorunlu olacak. Tesis kurulacak alanda yürürlükte ruhsat sahası bulunması ve bu alanda maden rezervinin olmadığının tespit edilmesi halinde bu alan yürürlükteki ruhsattan taksir edilerek tesis sahibinin ruhsat veya ham madde üretim izni alanı ile alan sınırlaması aranmaksızın birleÅŸtirilecek.
DoÄŸal Gaz Piyasası Kanunu'na Organize Toptan DoÄŸal Gaz Satış Piyasası (OTSP) tanımı eklenecek. OTSP, doÄŸal gaz sisteminden yararlanan lisans sahiplerince doÄŸal gazın alım-satımının ve dengeleme iÅŸlemlerinin yapıldığı piyasalar, ileri tarihli fiziksel teslimat gerektiren doÄŸal gaz piyasaları ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) tarafından belirlenen diÄŸer doÄŸal gaz piyasası iÅŸlemlerinin gerçekleÅŸtirildiÄŸi, EPDK'nin düzenlediÄŸi piyasayı kapsayacak.
Organize toptan doÄŸal gaz satış piyasasının faaliyete geçmesiyle, doÄŸal gaz piyasa derinliÄŸinin daha da artacağı düÅŸünüldüÄŸünden, yükümlülüÄŸünü yerine getirmeyen/getiremeyen lisans sahiplerinin olması durumunda sistem iÅŸleyiÅŸinin aksamaması için DoÄŸal Gaz Piyasası Kanunu'na "son kaynak tedariki" tanımı eklenerek, yeni bir mekanizma geliÅŸtirilecek.
Üretilen doÄŸal gazın, iletim ÅŸebekesi vasıtasıyla iletilmesinin teknik ve ekonomik olarak uygun olmadığına EPDK tarafından karar verilmesi ve üretim yapan toptan satış ÅŸirketinin kendi üzerine düÅŸen yükümlülükleri yerine getirmesi kaydıyla, üretim ÅŸirketi tarafından dağıtım ÅŸebekesine baÄŸlantı yapılarak üretilen doÄŸal gaz dağıtım ÅŸirketince satın alınacak. EPDK, gerekli hallerde bu kapsamda satın alınacak doÄŸal gaz bedelini belirleyecek.
LNG ihracatı yapmak isteyen tüzel kiÅŸiler, ihracat lisanslarına derç edilmesi ve yurt içinde teslim faaliyetinde bulunmamaları kaydıyla, LNG taşıma faaliyetinde bulunabilecek.
Dağıtım ÅŸirketleri, boru hatlarının ulaÅŸmadığı bölgelerde LNG veya CNG ile besleme yöntemiyle doÄŸal gaz dağıtım faaliyetinde bulunabilecek. Dağıtım ÅŸirketleri LNG veya CNG tesis yatırımlarını kendileri yapabilecekleri gibi bu faaliyetleri hizmet alımı yoluyla da gerçekleÅŸtirebilecek. Ancak dağıtım ÅŸirketleri LNG ve CNG'nin doÄŸrudan satışı faaliyetinde bulunamayacak.
Acil durum veya mücbir hallerde mevcut iletim ve dağıtım ÅŸebekeleri LNG veya CNG ile beslenebilecek. LNG ve CNG faaliyeti gerçekleÅŸtiren lisans sahipleri, acil durum ve mücbir hallerde iletim ve dağıtım ÅŸirketlerinin taleplerini karşılamakla yükümlü olacak.
Yapı kayıt belgesi alan yapının bulunduÄŸu bölgenin uygulama imar planı olmaması veya uygulama imar planı olmakla birlikte yolların imar mevzuatına uygun olarak açılmamış olması halinde; ilgili belediyenin meclis kararı alarak bu bölgelerde yapılacak ÅŸebekelerin yapım tarihinden itibaren 10 yıl içinde deplase edilmesi gerektiÄŸinde, yatırımın deplase edilen kısmıyla ilgili tüm maliyetleri listeleneceÄŸini taahhüt etmesi ÅŸartıyla, doÄŸal gaz dağıtım ÅŸirketleri tarafından bu bölgelere ÅŸebeke yatırımı yapılabilecek.
DoÄŸal gaz dağıtım ÅŸirketlerinin dağıtım bölgelerine ilave edilecek yeni geniÅŸleme bölgelerinde yerleÅŸim yeri belediyesince doÄŸal gaz dağıtım ÅŸirketine yatırım yapılması talebinde bulunulması halinde; ilgili dağıtım ÅŸirketinden teminat, kontrollük hizmet bedeli, kaplama bedeli, zemin/alan tahrip bedeli, hafriyat döküm bedeli ve benzeri adlarla herhangi bir bedel alınmayacak ve altyapı kazı alanının üst kaplamaları ilgili belediye tarafından bedelsiz olarak yapılacak.
EPDK, bir tüketiciye sözleÅŸme süresi içinde doÄŸal gazı tedarik etmekte olan ÅŸirketlerin iflası, lisanslarının iptal edilmesi veya organize toptan doÄŸal gaz satış piyasası çerçevesinde yükümlülüklerini yerine getirmemesi sonucunda temerrüde düÅŸmesi gibi nedenlerle doÄŸal gaz tedarik edilemeyen veya serbest tüketici olma hakkına sahip olduÄŸu halde gaz tedariÄŸi saÄŸlanamayan tüketicilere gaz arzı saÄŸlamak için bir veya birden fazla lisans sahibini son kaynak tedarikçisi olarak yetkilendirebilecek.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile ilgili kamu iktisadi teÅŸebbüsleri ve bunların baÄŸlı ortaklıkları tarafından yurt dışında kurulan, özellikle petrol, doÄŸal gaz ve madencilik alanlarında faaliyet gösteren ÅŸirketlerin, Türkiye'deki ÅŸubelerinin bulunduÄŸu yerlerde söz konusu ÅŸirketlerin ortaklarınca; iÅŸletme konuları, ticaret unvanları, sermayeleri ve ortaklık payları aynı kalmak kaydıyla CumhurbaÅŸkanı kararıyla ayrı birer ÅŸirket kurulabilmesine imkan saÄŸlanacak.
Bu ÅŸirketler, Türk Ticaret Kanunu'nun düzenlemeye aykırı olmayan hükümlerine göre, Hazine ve Maliye Bakanlığının görüÅŸü de alınmak suretiyle hazırlanacak esas sözleÅŸmelerinin tescil ve ilanıyla faaliyete geçecek.
Kurulan ÅŸirketler faaliyete geçmelerinin ardından en geç 6 ay içinde yurt dışındaki ÅŸirketlerle yapacakları protokollerle, yurt dışındaki ÅŸirketlerin her türlü haklarını, alacaklarını, yükümlülüklerini, taşınırlarını ve taşınmazlarını, gemilerini ve taşıtlarını, ruhsatlarını ve lisanslarını, fikri ve sınai haklarını, uluslararası kuruluÅŸlar ve ÅŸirketler nezdindeki hisselerini ve ortaklıklarını, sözleÅŸmelerini ve kredi anlaÅŸmalarını, araçlarını, gereçlerini ve malzemelerini, yazılımlarını ve donanımlarını, yazılı ve elektronik ortamdaki kayıtlarını ve diÄŸer dokümanlarını, taraf olduÄŸu davaları ve icra takiplerini, söz konusu düzenlemenin yürürlüÄŸünden önceki borçlarını ve personelini devralabilecek.
Devir iÅŸlemlerinin tamamlanmasıyla, yurt dışında kurulan ÅŸirketlerin Türkiye'deki ÅŸubeleri talep üzerine tasfiyesiz terkin olunacak. Bu devirlere iliÅŸkin bütün devir, temlik ve intikal iÅŸlemleri ile bu iÅŸlemlerden doÄŸan kazançlar ve bu iÅŸlemlerle ilgili olarak düzenlenecek her türlü sözleÅŸme, protokol ve kağıtlar damga vergisi dahil her türlü vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerden istisna tutulacak.
Bu devir iÅŸlemlerine ve protokollere iliÅŸkin olarak ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı yetkili olacak. İlgili mevzuatta yurt dışındaki ÅŸirketlere yapılan atıflar, devir iÅŸlemlerinin tamamlanmasının ardından ilgisine göre Türkiye'de kurulan ÅŸirketlere yapılmış sayılacak.
Düzenleme kapsamındaki devirler katma deÄŸer vergisinden istisna tutulacak. Bu kapsamda yapılan iÅŸlemler için yüklenilen vergiler, vergiye tabi iÅŸlemler nedeniyle hesaplanan vergiden indirilecek. İndirim yoluyla giderilemeyen vergiler iade edilmeyecek.
Bu ÅŸirketler hakkında; Harcırah Kanunu, Taşıt Kanunu, Devlet İhale Kanunu, ceza ve ihalelerden yasaklanma hükümleri hariç Kamu İhale Kanunu, Kamu İhale SözleÅŸmeleri Kanunu, Türk Ticaret Kanunu'nun kuruluÅŸa ve tescile, ayni ve nakdi sermaye konulmasına, sermaye ve kanuni yedek akçelerle ilgili olarak kendiliÄŸinden sona ermeye iliÅŸkin hükümleri, 233, 399, 527 ve 631 sayılı KHK ile kamu kurum ve kuruluÅŸlarına personel alınmasına dair ilgili mevzuat hükümleri uygulanmayacak.
Ancak TBMM denetimine iliÅŸkin, Kamu İktisadi TeÅŸebbüsleri ile Fonların Türkiye Büyük Millet Meclisince Denetlenmesinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'un, "genel görüÅŸmeye tabi olan kuruluÅŸlar" baÅŸlıklı maddesinin hükümleri uygulanacak. Kurulan ÅŸirketlerde İş Kanunu'na tabi personel istihdam edilecek.
Kurulan ÅŸirketlerin; ortaklık yapısını deÄŸiÅŸtirmeye, yurt içinde ve yurt dışında ÅŸirket kurmasına veya bir ÅŸirkete yüzde 50'den fazla hisseyle ortak olmasına karar vermeye CumhurbaÅŸkanı yetkili olacak.
Türkiye enerji piyasasını olumsuz etkileyen kış aylarında doÄŸal gaz kaynaklı yaÅŸanması muhtemel kesinti ve kısıntıların bertaraf edilebilmesi, sistem ve arz güvenliÄŸinin saÄŸlanabilmesi için BOTAÅž tarafından yapılacak her türlü doÄŸal gaz alımı, Kamu İhale Kanunu'nun dışında tutulacak.
TPAO'nun, denizlerde belirli faaliyetleri açısından mal ve hizmet alımı ile yapım iÅŸlerini herhangi bir parasal limit gözetmeksizin, Kamu İhale Kanunu kapsamında yapabilmesine iliÅŸkin tanınan istisna hüküm, BOTAÅž ve bu ÅŸirketlerin baÄŸlı ortaklıkları ile yurt dışında kurdukları ÅŸirketlerin; petrol ve doÄŸal gaz arama, sondaj, üretim, taşıma, depolama ve gazlaÅŸtırma faaliyetlerini de kapsayacak ÅŸekilde yeniden düzenlenecek. Söz konusu istisna, karadaki faaliyetleri de kapsayacak.
YEK Bedeli Türk Lirası Olarak Belirlenebilecek
Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda DeÄŸiÅŸiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İliÅŸkin Kanun'da deÄŸiÅŸiklik yapıyor. Buna göre, YEK bedeli Türk lirası olarak belirlenebilecek.
30 Haziran 2021 tarihinden sonra iÅŸletmeye girecek yerli aksam kullanan, YEK belgeli üretim tesisleri ile tüketim tesisinin ihtiyacını karşılamaya yönelik kurulacak lisanssız üretim tesisleri için yerli katkı fiyatları, bu fiyatların güncellenmesi, uygulanacak süre ve uygulamaya iliÅŸkin konular CumhurbaÅŸkanı kararıyla belirlenecek.
Kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üreten ve bu madde hükmüne tabi olmak istemeyen tüzel kiÅŸiler, lisansları kapsamında serbest piyasada satış yapabilecek.
Yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üretenlerin yanı sıra lisanssız elektrik üretim faaliyetinde bulunanlar da ihtiyaçlarının üzerinde ürettikleri elektrik enerjisini dağıtım sistemine vermeleri halinde "I" sayılı cetveldeki fiyatlardan 10 yıl süreyle faydalanacak.
Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesislerinin yatırım ve iÅŸletme dönemlerinin ilk 10 yılında uygulanan kira, izin ve irtifak indirimleri lisans tarihinden itibaren 10 yıl boyunca uygulanacak ve 31 Aralık 2025 tarihine kadar iÅŸletmeye girecek firmaları kapsayacak.
Yürürlük tarihinden önce yapılan yarışmalar kapsamında sıfır veya sıfırdan küçük teklif fiyatı ile kapasite tahsis edilen tüzel kiÅŸiler, yerli katkı fiyatlarından faydalanamayacak.
2014 ve 2015 tarihleri arasında yapılan güneÅŸ enerjisine dayalı önlisans baÅŸvurularına iliÅŸkin yarışmalar kapsamında kapasite tahsisi gerçekleÅŸtirilen üretim tesisleri için yarışma sonucu teklif edilen katkı payı tutarı, 31 Aralık 2020 tarihinden sonra iÅŸletmeye girilmesi durumunda da ilgili mevzuat kapsamında ödenecek.
15 Åžubat 2011 ile 13 Eylül 2011 tarihleri arasında yapılan rüzgar enerjisine dayalı lisans baÅŸvurularına iliÅŸkin yarışmalar kapsamında kapasite tahsisi gerçekleÅŸtirilen üretim tesisleri için yarışma sonucu teklif edilen katkı payı, 31 Aralık 2020 tarihinden sonra iÅŸletmeye girilmesi durumunda da verilecek.
Teklifle, 10 Mayıs 2019 tarihinden itibaren baÄŸlantı anlaÅŸmasına çaÄŸrı mektubu almaya hak kazanılan yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı lisanssız elektrik üretim faaliyetleri kapsamındaki tesislere YEK Destekleme Mekanizması kapsamında uygulanacak fiyatlar belirleniyor.
Jeotermal akışkanın, doÄŸrudan veya dolaylı olarak elektrik üretimi ve konut ısıtmasında kullanıldığı tesislerde gayrisafi hasılatının yüzde 1'i tutarında idare payı ödenecek. Akışkanın, doÄŸrudan veya dolaylı olarak sera, kaplıca ve diÄŸer alanlarda kullanıldığı tesislerde ise kullanılan yıllık toplam ısı enerjisi deÄŸeri ve re enjeksiyon durumu dikkate alınarak kullanılan suyun bir metreküpü 3 lirayı geçmeyecek ÅŸekilde idare payı ödenecek. Bu idare payı üst limiti her yıl ocak ayında yayınlanan yıllık TÜFE deÄŸeri kadar artırılacak.
İdare payı, akışkanın doÄŸrudan ve dolaylı olarak elektrik üretimi ve konut ısıtmasında kullanıldığı tesislerde her yıl haziran ayı sonuna kadar, sera, kaplıca ve diÄŸer alanlarda kullanıldığı tesislerde ise yönetmelikte belirlenen dönemlerde idareye ödenecek. Tahsil edilen tutarın 5'te 1'inin, idare tarafından kaynağın bulunduÄŸu büyükÅŸehirlerde ilçe belediyesi olmak üzere ilgili belediye veya köy tüzel kiÅŸiliÄŸine 10 iÅŸ günü içinde ödenmesi gerekecek. Yatırım izleme koordinasyon baÅŸkanlıkları, idare payından kalan kısmı genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere İçiÅŸleri Bakanlığı merkez muhasebe birimi hesabına aktaracak. Gelir kaydedilen tutarlar karşılığını, yatırım izleme ve koordinasyon baÅŸkanlıklarına aktarılmak üzere İçiÅŸleri Bakanlığı bütçesine ödenek eklemeye İçiÅŸleri Bakanı yetkili olacak.
Ruhsat sahibi tarafından idare payı hesaplamasında kullanılan su miktarının belirlenmesinde usulsüzlük yapıldığı veya kaçak kullanım tespit edilmesi halinde idare tarafından 500 bin lirayı geçmemek üzere ruhsat sahibine bir önceki yılda kullandığı su miktarının karşılığının 2 katı oranında idari para cezası tahakkuk ettirilecek. İdari para cezası miktarı 20 bin liradan aÅŸağı olamayacak, aynı fiilin ruhsat dönemi içerisinde 3'üncü kez tekrarı halinde teminat irat kaydedilerek ruhsat iptal edilecek.
Teklifle, jeotermal sahaların daha hızlı bir ÅŸekilde ekonomiye kazandırılması amacıyla sahaların taksit imkanıyla ihale edilmesi, Maden Kanunu'nda olduÄŸu gibi kamu kurumlarına bedeli karşılığı doÄŸrudan veya gelir paylaşımı esasıyla kamu kurum ve kuruluÅŸları ile bunların baÄŸlı ortaklıklarına devredilmesi amaçlanıyor.
Buna göre, Maden Tetkik ve Arama Genel MüdürlüÄŸü (MTA), jeotermal ve doÄŸal mineralli su kaynak aramalarını ruhsat harcından ve teminatından muaf olarak ruhsat alarak yapacak.
MTA'nın arama ruhsatı aldığı sahalarda kaynak varlığı tespit etmesi halinde, bu alan MTA tarafından Devlet İhale Kanunu'na göre ihale edilecek veya bedeli karşılığında veya gelir paylaşımı esası ile kamu kurum ve kuruluÅŸları ile bunların baÄŸlı ortaklıklarına Bakan onayıyla devredilebilecek.
İşlemlerine baÅŸlanan sahanın devir veya ihale süreci tamamlanıncaya kadar ruhsata iliÅŸkin süreler duracak. Devralan kuruma veya ihale üzerinde kalan istekliye bu alanda idarece iÅŸletme ruhsatı verilecek. Sahanın, söz konusu yöntemlerden biriyle devredilmesi durumunda oluÅŸacak gelirden MTA'nın yaptığı masraflar alındıktan sonra kalan miktar MTA ve idarece eÅŸit paylaşılacak.
Bakan onayıyla devredilen sahaların devralan kamu kurum ve kuruluÅŸları tarafından baÄŸlı ortaklıkları dışında ihalesiz olarak devri mümkün olmayacak.
MTA tarafından kaynak varlığı tespit edilerek ihale edilen alanların satışlarına iliÅŸkin ihale bedelleri taksitlendirilmek sureti ile ödenebilecek. Taksitlendirme ilk taksiti peÅŸin olmak üzere yıllık ödeme ÅŸeklinde, en fazla 6 taksit olabilecek ve taksit miktarı ihale ilanında belirlenecek. İhale bedelinin taksitle ödenmesi halinde taksit süresinin en az 2 katı süreli ve toplam taksit tutarı kadar teminat mektubu alınacak.
Elektrik Piyasası Kanunu'ndaki "dağıtım ÅŸebekesi", "tüketicilerin iç tesisatını ve üreticilerin ÅŸalt sahasını dağıtım sistemine baÄŸlamak üzere tesis edilen baÄŸlantı hatları hariç dağıtım tesisi" olarak tanımlanıyor.
İşleyiÅŸin kolaylaÅŸtırılması için tarifesi düzenlemeye tabi olanlar hariç diÄŸer lisans veya önlisans sahiplerinin ortaklık yapıları takip edilecek, ancak bunların lisansa derç edilmesi gibi ilave bürokratik iÅŸ ve iÅŸlemler yapılmayacak. Rekabet ve tekelleÅŸme hususları ile lisans ve önlisans yaptırımlarının lisans ve önlisans sahiplerine uygulanabilmesi için EPDK tarafından önlisans ve lisans sahiplerinin ortaklık yapıları takip edilmeye devam edilecek, gerekli tedbirler alınacak.