Enerjimagazin-"Rusya'nın doÄŸalgaz baÅŸkenti" diye nitelendirilen 12 trilyon metreküp kapasiteyle dünyanın ikinci, Rusya'nın ise en büyük rezervlerini oluÅŸturan, hava sıcaklığının zaman zaman eksi 55 dereceleri bulduÄŸu Novy Urengoy'a gittik.
Türkiye'den bir grup basın mensubu, Türk Akım projesini finanse eden ve iÅŸletmecisi olacak dünya doÄŸalgaz devi Rus ÅŸirketi Gazprom'un davetlisi olarak, TürkAkım DoÄŸalgaz Boru Hattı’ndan akacak doÄŸalgazın da çok büyük kısmını saÄŸlayacak ana sahalardan biri olan ve "Rusya'nın doÄŸalgaz baÅŸkenti" diye nitelendirilen 12 trilyon metreküp kapasiteyle dünyanın ikinci, Rusya'nın ise en büyük rezervlerini oluÅŸturan Noviy Urengoy'a gitti.
Türkiye’den enerji ve ekonomi gazetecilerinden oluÅŸan aralarında Enformasyon Medya Grubu Yayınlar Koordinatörü Atilla KAYA’nın da bulunduÄŸu bir grup basın mensubu, Rus doÄŸalgaz devi Gazprom’un davetlisi olarak özel uçakla Rusya’nın baÅŸkenti Moskova’ya uçtu. Grup, burada soÄŸuÄŸa dayanıklı kıyafetlerin dağıtılmasının ardından 3.5 saatlik uçuÅŸla "Rusya'nın doÄŸalgaz baÅŸkenti" diye nitelendirilen 12 trilyon metreküp kapasiteyle dünyanın ikinci, Rusya'nın ise en büyük rezervlerini oluÅŸturan, hava sıcaklığının zaman zaman eksi 55 dereceleri bulduÄŸu Novy Urengoy'a ulaÅŸtı.
Kutup Dairesine Ziyaret
Türk basın mensupları gezinin ilk günü Dünyanın en büyük ikinci doÄŸalgaz rezervinin ve çevresine kurulan yerleÅŸimin tarihini anlatan “Gazprom Urengoy Müzesi”ni ziyaret ettikten sonra yaklaşık 1,5 saatlik yolculuÄŸun ardından Kutup Dairesi anıtını ziyaret etti. Burada basın gezisine katılan gazetecilere “Kutup KaÅŸifi” sertifikaları dağıtımının ardından tekrar yola koyulan ekip, Kutup sınırını da aÅŸarak, yaklaşık iki saatlik yolculuÄŸun ardından TürkAkım’ın yıllık 31.5 milyar metreküplük toplam kapasitesini karşılayabilecek miktarlarda doÄŸalgaz üretimi yapabilen 16 numaralı doÄŸalgaz sahasına baÄŸlı doÄŸalgaz kuyularına ulaÅŸtı. Yetkililerden edinilen bilgiye göre söz konusu 31.5 milyar metreküplük kapasitenin yarısı Türkiye’nin kullanımına sunulacak.
Urengoy’daki doÄŸalgaz üretim sahaları ve sondaj kuyuları, ÅŸirkete ait sosyal tesisler ve okullara yapılan iki günlük ziyaretlerin son gününde ÅŸirket yetkilileri proje ve bölgeye iliÅŸkin sunumlar gerçekleÅŸtirdi. Gazprom Urengoy sosyal tesislerinde gerçekleÅŸen basın toplantısına Gazprom BaÅŸkan Yardımcısı Alexander Kalinkin, Urengoy’daki sahaları iÅŸleten Gazprom ÅŸirketler grubundan Gazprom Dobycha Urengoy ÅŸirketinin Genel Müdürü Alexander Koryakin ve ÅŸirket yöneticilerinden Sergey Konyaev ile Sergey Turkin katılarak ÅŸirket hakkında detaylı sunumlar yaptılar.
Åžirket yetkililerinin yaptıkları sunumlarda öne çıkanlar ÅŸu ÅŸekilde:
Urengoy’daki sahalar Gazprom ÅŸirketler grubundan Gazprom Dobycha Urengoy tarafından iÅŸletiliyor. Gazprom ÅŸirketler grubunun hidrokarbon üretimi alanında faaliyet gösteren Gazprom Dobycha Urengoy ÅŸirketi, 12 trilyon metreküp kapasiteyle dünyanın ikinci en büyük, Rusya'nın ise en büyük rezervlerini oluÅŸturan Urengoy sahasını geliÅŸtiriyor. Sibirya’nın Yamalo-Nenets Özerk Bölgesi’nde kutup dairesi dolaylarında beÅŸ bin kilometreden daha geniÅŸ bir alana yayılan Urengoy sahasında doÄŸalgaz, doÄŸalgaz kondensatı ve petrol üretiliyor. Urengoy’de, 22 doÄŸalgaz arıtma tesisi, 2 petrol arıtma tesisi, 20 pompa istasyonu, 5 gaz soÄŸutma istasyonu ve petrol kaynaklı doÄŸalgaz için 2 kompresör istasyonu faaliyet gösteriyor.
Yüzde 70’ini Urengoy Bölgesi Üretiyor
Gazprom sistemine dahil olan doÄŸalgazın yaklaşık yüzde 70’ini üreten Urengoy bölgesi, Rusya’dan Karadeniz’in altından Türkiye ve Avrupa’ya doÄŸalgaz aktaracak TürkAkım DoÄŸalgaz Boru Hattı’ndan akacak doÄŸalgazın da çok büyük kısmını saÄŸlayacak. Türk basın mensuplarının ziyaret ettiÄŸi 16. DoÄŸalgaz Sahası gibi bir üretim tesisinde bir yıl içinde tek başına neredeyse TürkAkım’ın yıllık 31,5 milyar metreküplük toplam kapasitesini karşılayabilecek miktarlarda doÄŸalgaz üretiliyor. Söz konusu kapasitenin yarısı Türkiye’nin kullanımına sunulacak.
TürkAkım’da Yolun Yarısı Geçildi
Halen yapımı devam eden TürkAkım Boru Hattı’nın derin denizlerdeki inÅŸaatını dünyanın en büyük inÅŸaat gemisi olan Pioneering Spirit gerçekleÅŸtiriyor. Her biri 930 kilometre uzunlukta olacak iki hattan oluÅŸacak projede, hatlardan biri Türkiye-Rusya Münhasır Ekonomik Bölgelerinin sınırı olan 224. kilometreye kadar gelirken, Türkiye’nin kullanımına açılacak diÄŸer hatta ise 530 kilometrenin üzerinde boru döÅŸendi. Böylece Türkiye’nin güncel doÄŸalgaz ihtiyacının yaklaşık yüzde 35’ini karşılayacak ilk hattın yapımında yarı yol geçildi.
Urengoy’da 12 Bin KiÅŸi İstihdam Ediliyor
12 bin kiÅŸiyi istihdam eden Gazprom Dobycha Urengoy ÅŸirketi, zor yaÅŸam ÅŸartlarının hüküm sürdüÄŸü bölgedeki toplumsal ve kültürel hayatın da belkemiÄŸini oluÅŸturuyor. Sosyal ve kültürel tesisleri, spor tesisleri, saÄŸlık, çocuk ve yaÅŸlı bakım tesisleri, meslek yüksekokulu ve daha birçok sosyal sorumluluk projesiyle bu zorlu coÄŸrafyada yaÅŸayıp çalışanların hayatlarına katkıda bulunmaya çalışılırken, bölgeyi ayakta tutacak gelecek nesiller de en iyi ÅŸekilde yetiÅŸtiriliyor.
Yenilikçi teknolojik yöntemler ve ilerici bir çevre politikası uygulayan Gazprom Dobycha Urengoy ÅŸirketinde, petrole baÄŸlı doÄŸalgaz üretimi, çukursuz kuyu açma teknolojisi ve otomatik sensörlerle doÄŸalgaz toplama gibi yöntemlerle Sibirya’nın kırılgan doÄŸasıüzerindeki etkiler asgariye indiriliyor.
Dünyanın KeÅŸfedilmiÅŸ En Büyük DoÄŸalgaz Rezervleri Gazprom’un Elinde
Dünyanın en büyük doÄŸalgaz üretim ve iletim ÅŸirketi, Gazprom. Dünyanın keÅŸfedilmiÅŸ en büyük doÄŸalgaz rezervlerini elinde bulunduruyor: 36 trilyon metreküplük bu kapasite, dünyanın tüm doÄŸalgaz rezervlerinin yüzde 17’sine karşılık geliyor.
Gazprom her yıl yarım trilyon metreküpün üzerinde doÄŸalgaz üretimi yapabiliyor. Batıda Barents Denizi’nden doÄŸuda Okhotsk Denizi’ne kadar geniÅŸ bir coÄŸrafyada saha geliÅŸtiriyor. Üretilen gazın yaklaşık üçte biri ise Yamal Yarımadası’nda geliÅŸtirilen yeni bir sahadan elde ediliyor.
Rusya’daki bu süper modern sondaj kulesinin adı Ekaterina.
Yarımadanın en büyük doÄŸalgaz rezervi olan Bovanenkovskoye sahasında yapılan çalışmada, kuvvetli bir sondaj baÅŸlığı metre metre derinliklere inerek sondaj borularını birbirine baÄŸlıyor.
Kutup dairesinin ötesindeki bu sahadan çıkarılan doÄŸalgaz, bir enerji santraline güç vermek ya da mutfaklarınızdaki mavi aleve dönüÅŸmek için binlerce kilometre aşıyor.
Rusya’nın birleÅŸik boru hattı sistemi her gün 170 bin kilometreyi aÅŸkın mesafe kat edilmesini mümkün kılıyor. Gazprom bu ağı geniÅŸletmeye devam ediyor.
Güzergahları kısaltabilmek için borular yalnızca karada deÄŸil, deniz tabanında da döÅŸeniyor. Rus doÄŸalgazını Batı Avrupa’ya ileten en kısa güzergah olan Kuzey Akım örneÄŸinde olduÄŸu gibi.
Gazprom, 30 yılı aÅŸkın süredir Avrupa ülkelerine güvenilir doÄŸalgaz tedariki saÄŸlıyor. Günümüzde neredeyse tüm Avrupa ülkeleri bu doÄŸalgazdan faydalanıyor. Yakında daha büyük piyasalara da girilmesi öngörülüyor.
Sibirya’nın Gücü doÄŸalgaz boru hattı, Yakutskaya bölgesindeki Kovyktinskoye sahası ile Yakutkia bölgesindeki Chayandinskoye sahalarını birbirine baÄŸlayacak. Devamında ise 2000 kilometrenin üzerinde mesafe daha katedilerek Çin sınırına Amula bölgesine baÄŸlanacak.
Gazprom’un boru hattı aracılığıyla doÄŸalgaz aktardığı pazarlar içinde Çin’in oldukça önemli bir yeri var. Gerçek anlamda 21. yüzyılın İpek Yolu bu. Ancak doÄŸalgazı aktarmanın çok farklı yolları da var.
DoÄŸalgaz -170 dereceye kadar soÄŸutuluyor. Böylece sıvı hale getirilip hacmi altı yüzde birine düÅŸürülüyor. Sakhalin adasında sıvılaÅŸtırılan doÄŸalgaz, Gazprom’un yeni alıcılara ulaÅŸabilmesini saÄŸlıyor.
SıvılaÅŸtırılmış gaz için boru döÅŸemeye gerek yok. Gazprom’un LNG tankları bu ürünü her noktaya ulaÅŸtırabiliyor.
Yine de ÅŸirketin faaliyet alanının çoÄŸunluÄŸunu Rusya’nın iç talebi oluÅŸturuyor ve toplam talebin üçte ikisini Gazprom karşılıyor.
Gazprom yüzlerce enerji santraline ve sanayi ÅŸirketine, binlerce ısıtma ünitesine ve milyonlarca eve doÄŸalgaz ulaÅŸtırarak, Rus vatandaÅŸlarının ısınmasına ve aydınlanmasına olanak saÄŸlıyor.
TürkAkım Açık Deniz Boru Hattı Projesi
TürkAkım, Rusya’daki dev doÄŸalgaz rezervlerini doÄŸrudan Türkiye’nin doÄŸalgaz dağıtım ÅŸebekesine baÄŸlayarak Türkiye, Güney ve GüneydoÄŸu Avrupa için güvenilir bir enerji kaynağı yaratacak.
Rusya kıyısında Anapa kenti yakınında baÅŸlayan TürkAkım Açık Deniz Boru Hattı, Karadeniz’i boydan boya kat ederek Türkiye kıyısına Trakya’daki Kıyıköy beldesi yakınında çıkıyor. Bu sayede TürkAkım, İstanbul, Bursa, Kocaeli, İzmir gibi Türkiye’nin batısındaki yüksek nüfuslu sanayi kentlerine doÄŸalgaz saÄŸlayacak.
Rusya’dan Türkiye’nin batısına halen doÄŸalgaz aktaran Batı Hattı’nda Türkiye bir dizi transit ülkenin ardından nihai alıcıyken, TürkAkım ile birlikte doÄŸalgazın ilk alıcısı olacak. Böylece transit risklerimiz azalırken, ekonomimiz için hayati önem taşıyan doÄŸalgaza eriÅŸim güvenliÄŸimiz pekiÅŸecek.
TürkAkım aracılığıyla aktarılacak yıllık toplam 31,5 milyar metreküp doÄŸalgazın yarısı Türkiye’de kullanılırken, diÄŸer yarısı Avrupa’ya aktarılacak. Proje böylece Türkiye’nin stratejik önemine katkıda bulunacak. DoÄŸu ile Batı arasında bir köprü görevi gören Türkiye, TürkAkım ile Güney ve GüneydoÄŸu Avrupa için kilit bir baÄŸlantı noktası olacak. Projeyle taşınacak 31,5 milyar metreküp doÄŸalgaz, 15 milyon hanenin bir yıllık enerji ihtiyacını karşılamaya yetecek bir miktar.
TürkAkım, 2 kilometreyi aÅŸan derinlikte döÅŸenecek 81 cm çapındaki ilk boru hattı sistemi olarak, son teknolojiyle uygulanan çığır açıcı bir proje olacak. Yaklaşık 4 cm kalınlığında özel bir çelikten üretilen, her biri 12 metre uzunluÄŸunda ve 9 ton ağırlığındaki borular, inÅŸaat gemisinde birbirine kaynaklanarak birleÅŸtirilip deniz tabanına bırakılıyor. TürkAkım boru hattının yapımında halen dünyanın en büyük inÅŸaat gemisi olan ve bu alandaki en ileri teknolojileri kullanan Pioneering Spirit görev yapıyor.
Boru hattının karaya çıktığı noktada, yani Kıyıköy’de inÅŸa edilecek alım terminalinde, deniz kesimindeki borulardan gelen doÄŸalgaz, hacmi ölçülüp sıcaklık ve basıncı kontrol edildikten sonra kara boru hatlarına aktarılacak. Alım terminalinde doÄŸalgaz depolaması veya elektrik üretimi gerçekleÅŸtirilmeyecek. Alım terminalinden sonra Lüleburgaz’da Türkiye’nin dağıtım ÅŸebekesine baÄŸlanacak ilk kara hattını BOTAÅž inÅŸa edecek. Avrupa’ya ilerleyecek diÄŸer kara hattı ise BOTAÅž-Gazprom ortak ÅŸirketi tarafından yapılacak.
GeçtiÄŸimiz günlerde ÇED onayını alan proje, çevreyi korumak için kapsamlıönlemler almanın yanı sıra, Kıyıköy bölgesinin sosyal ve ekonomik geliÅŸimi için de yatırımlar yapacak. Projenin 2019 sonunda tamamlanması hedefleniyor.